Stalag I F
.JPG)
| |
| Typ | |
|---|---|
| Odpowiedzialny | |
| Rozpoczęcie działalności |
25 marca 1941(dts) |
| Zakończenie działalności |
1944 |
| Miejsce |
Krzywólka k. Suwałk |
| Powierzchnia |
30 ha |
| Narodowość więźniów | |
| Liczba ofiar |
30–46 tysięcy |
| Liczebność personelu |
batalion Wehrmachtu |
| Upamiętnienie | |
Położenie na mapie Rzeszy Niemieckiej  | |
| 54°07′18,8400″N 22°56′04,2000″E/54,121900 22,934500 | |
Stalag I F Sudauen – obóz jeńców wojennych nieopodal Suwałk, obecnie na terenie osiedla Północ. Obóz funkcjonował w czerwcu i lipcu 1941 roku jako Oflag 68, a od jesieni 1942 jako Stalag I/F Sudauen. Powierzchnia obozu wynosiła ok. 50 ha. Na części byłego stalagu, obecnie mieści się Cmentarz Żołnierzy Radzieckich
Historia obozu
[edytuj | edytuj kod]Rozkazem szefa uzbrojenia Wehrmachtu z 25 marca 1941 roku, w VIII Okręgu Wojskowym, powołana została komenda i batalion wartowniczy Oflagu 68. 25 maja oflag został przekazany do dyspozycji dowódcy jeńców wojennych w I Okręgu Wojskowym[1]. Obóz rozlokowano na obszarze około 30 hektarów, na polach wsi Krzywólka. Umieszczono tam żołnierzy Armii Czerwonej, w tym Polaków wcielonych do ACz w roku 1940[a]. W obozie nie było żadnych pomieszczeń mieszkalnych. Jeńcy przebywali początkowo pod gołym niebem, a potem w wybudowanych przez siebie ziemiankach. Część jeńców pracowała u okolicznych chłopów[1].
Jesienią 1944 obóz zlikwidowano. Liczba ofiar śmiertelnych jest trudna do ustalenia. Szacunki są dość rozbieżne i wynoszą od 30 000 do 46 000 jeńców[2].
Film dokumentalny o obozie
[edytuj | edytuj kod]Na początku roku 2021 reżyser Krzysztof Dawid Kowalewski rozpoczął pracę nad filmem dokumentalnym opisującym historię Stalagu IF Sudauen.[3] 18.02.2021 otrzymał z rąk prezydenta Suwałk Czesława Renkiewicza stypendium artystyczne na ten cel.[4] W trakcie prac nad filmem autorowi udało się zdobyć unikatowy album z ponad 100 zdjęciami dokumentującymi wygląd obozu, jeńców i załogi obozowej, które wykorzystał w filmie.[5] Premiera filmu odbyła się 1 września 2022 w kinie Cinema Lumiere w Suwałkach.[6]
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Lietz 1982 ↓, s. 102.
- ↑ Lietz 1982 ↓, s. 103.
- ↑ Krzysztof Kowalewski zaczął pracę nad filmem „Stalag IF Sudauen” [online], Polskie Radio Białystok [dostęp 2023-01-13] (pol.).
- ↑ n, Prezydent przyznał Stypendium Miasta Suwałki na produkcję filmu [online], Stalag, 19 lutego 2021 [dostęp 2023-01-13] (pol.).
- ↑ O powstawaniu filmu „Stalag IF Sudauen” – rozmowa z Krzysztofem Kowalewskim [online], Wiadomości Suwałki [dostęp 2023-01-13] (pol.).
- ↑ Iwona Danilewicz, Po premierze filmu o niemieckim obozie jenieckim "Stalag IF Sudauen" [online], Niebywałe Suwałki, 2 września 2022 [dostęp 2023-01-13] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Zygmunt Lietz: Obozy jenieckie w Prusach Wschodnich 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06814-3.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Stalag I F SUDAUEN - niemiecki obóz w Suwałkach... w portalu dawna-suwalszczyzna.com.pl
- Cmentarz żołnierzy radzieckich w Suwałkach w Ogólnopolskiej Komputerowej Bazie Cmentarzy Wojennych